Nederland - Belgie 

Onlangs las ik in de bibliotheek een stukje geschiedenis over de Belgische afscheiding. Ik las een aantal dingen die niet in mijn geschiedenisboekjes hebben gestaan.  Op de lagere school leerden wij dat rond 1831 Nederland een heldhaftige tiendaagse veldtocht tegen de belgen organiseerde om een opstand neer te slaan. Uit die tijd dateert het  lied dat generaties nederlandse militairen in de kantines hebben gebrald: 

Wie zijn vader heeft vermoord en zij moeder heeft vergeven,

die is nog veel te goed voor het soldaten leven. 

Maar eenmaal komt de dag waarop we allen wachten,

dan gaan we naar de grens om de Belgen af te slachten 

Dan schiet het zevenveld met welgerichte schoten,

dat godvergeten tuig kartetsen voor de kloten. 

Toen na de slag bij Waterloo een Groot-Nederland in het leven werd geroepen waren de zuidelijkste provincies tamelijk welvarend. Het Hollandse deel had een torenhoge staatsschuld en Willem I wilde dat het zuiden hieraan meebetaalde. Daardoor ontstonden in Brussel rellen. Een van de aanvoerders componeerde toen de Brabancone, het schitterende strijdlied dat we kennen van de voetbalwedstrijden tegen de rode duivels.  Het kwam tot gewapend handgemeen en in eerste instantie werden de Hollanders de belgische provincies uitgejaagd.

Toen de hollandse marine op de Schelde Antwerpen belegerde probeerden de Antwerpenaren de schepen te bezetten. En dat dreigde te lukken op het schip van Jan van Speijk. Maar deze nieuwerwetse zeeheld riep: "Dan liever de lucht in" en gooide een brandende sigaar in de kruitruimte. In het nationale gevoel dat na deze heldendaad ontstond bracht Willem I een aanzienlijk leger op de been. Groepen studenten en landstormers uit alle hoeken en gaten van het land sloten zich hierbij aan.

De tiendaagse veldtocht die hierop volgde was zeer succesvol voor de Hollanders. Maar toen schoot Frankrijk de zuidelijke provincies met een veel grotere troepenmacht te hulp. Ook Engeland koos de zijde van Frankrijk, dus moest Willem I bakzeil halen en toezien hoe Belgie onafhankelijk werd en een ander koningshuis uit de hoge hoed te voorschijn toverde.  Inmiddels waren er honderden doden gevallen, voornamelijk aan Belgische zijde. De componist van de brabancone was bij die gevechten omgekomen. 

Ruim tachtig jaar jaar later ontbrandde de eerste wereldoorlog. Nederland en Belgie bleven neutraal. Toch vielen de Duitsers Belgie binnen waardoor een grote vluchtelingenstroom naar Nederland op gang kwam. De nederlandse limburgse en brabantse mensen ontvingen de een miljoen Belgische vluchtelingen gastvrij en namen hen op. Wie niet in gastgezinnen terecht kon kwam in opvangkampen.

In 1919 keerden deze vluchtelingen terug naar hun land. De Nederlandse regering bestond het om het kaalgeplukte Belgie een rekening te sturen van 98 miljoen gulden wegens kost en inwoning van hun ingezetenen. Een soort omgekeerde Marschallhulp dus. Het is een wonder dat Belgie toen niet de Nederlandse taal voor altijd heeft afgezworen. 

Dit alles bevestigt mijn overtuiging dat goed en kwaad dwars door alles heen loopt, dwars door alle landen en culturen en, als we eerlijk zijn, ook dwars door onszelf.  Kijkend naar de geschiedenis, ook naar de koloniale tijd, ben ik niet trots op Nederland. Aan het eind van mijn leven hoop ik te kunnen zeggen dat ik een beetje trots op mezelf mag zijn. 

Go